Ağ, temel olarak veri paylaşımı amacıyla çeşitli cihazları birbirine bağlayan teknolojidir. Bilgisayarlar, sunucular, ana bilgisayarlar, ağ cihazları, çevre birimleri ve daha birçok cihazı birbirine bağlayan sistemler ağ olarak adlandırılır. Bunun pek çok örneği olsa da en geniş çaplı örneği İNTERNETİN kendisidir.

             Network Ekipmanları

Kablo : Mekanik bir ekipmandır. Veri iletişimi için özel olarak üretilen kablolar(utp.stp,ftp,fiber optik) , iletişim hızı oalrak 10(mbps) ile 40(Gbps)arasındadır.

Kablosuz : Mekanik bir ekipmandır. Veri iletişimi için özel olarak kullanılan frekanslardır. İletişim hızı olarak 1 ( Mbps ) ile 1,3 (Gbps) arası değişebilmektedir.

Ethernet Kartı : Elektronik bir ekipmandır. Kablolu ağ sistemlerinde kullanılan bilgisayar ve bilgisayaraları sistemlerde bulunan donanımdır. Donanımsal bir adrese (MAC) sahiptir.

Kablosuz Ethernet Kartı: Elektronik bir ekipmandır. Kablolusuz ağ sistemlerinde kullanılan bilgisayar ve bilgisayaraları sistemlerde bulunan donanımdır. Donanımsal bir adrese (MAC) sahiptir.

Bridge : Mekanik bir ekipmandır. Üzerinden geçen veriyi Kablolu veya Kablosuz geçen veriyi  iletir.

Repeater : Elektronik bir ekipmandır. Tekrarlayıcı olarak bilinir. Üzerinden geçen veriyi Kablolu veya Kablosuz geçen veriyi güçlendirip , iletir.

Host ; Ağ üzerinde bulunan, her bir bilgisayarlı sistemler. Sayısal bir adrese (Ipv4, Ipv6 vb.) sahiptir.

Client : Ağ üzerinde bulunan, genellikle hizmet alan taraf olan bilgisayarlı sistemler.

Server : Ağ üzerinde bulunan, genellikle hizmet veren taraf olan bilgisayarlı sistemler.

Switch : Anahtar olarak bilinir. Tekrarlayıcı gibi gelen veriyi güçlendirir. Fakat gelen veriyi sadece ilgili adrese iletir. İletirken dikkate aldığı adres; Donanımsal adres( MAC )’ dir.

Access Point : Anahtar olarak bilinir. Switch gibi çalışmaktadır. Farklı olarak gelen veriyi kablosuz olarak iletir. İletirken dikkate aldığı adres; Donanımsal adres( MAC )’ dir. Bir adres tablosuna sahiptir.

Router : Yönlendirici olarak bilinir. Switch gibi çalışmaktadır. Farklı olarak gelen veriyi iletirken dikkate aldığı adres; sayısal adres( Ipv4, Ipv6)’ dir. Bir adres tablosuna sahiptir. Ayrıca gelen veriyi , ileteceğimiz adrese göre kısıtlama, filtre yapabilmektedir.

Firewall : Güvenlik Duvarı olarak bilinir. Router gibi çalışmakatadır. Farklı olarak gelen veriyi iletirken bir çok kısıtlama, filtre yapabilmektedir.

Gateway : Ağ Geçidi olarak bilinir. Soyut bir kavramdır. Ipv4 ve Ipv6 olarak adresleme yapılan ağları operatörlüğünü yapmaktadır. Bulunduğu ağda bir adrese sahiptir. Tüm yönlendirmeler bu adres üzerinden yapılır. Router ve Firewall üzerinde gateway tanımlanabilir.

Network Topolojileri

Local Area Network (LAN Topolojisi) : Birden fazla bilgisayarın oluşturduğu en küçük ağ yapısı için kullanılan terimdir. Dilimizde Yerel Ağ Bağlantısı olarak kullanılmaktadır. Bu ağ türünde cihazların fiziksel olarak birbirlerine yakın olması gerekir. Özellikle iş yerlerinde sıklıkla kullanılan bir ağ türüdür.

Metropolian Area Network (MAN Topolojisi) : Uzak mesafeleri birbirlerine bağlayan yapılara kentsel alan ağları ( MAN) denir. Veri iletişimi sağlamak için özel olarak üretilen fiber optik kablolar ve uydu bağlantı sistemleri kullanılır. Örnek olarak çok lokasyonlu şirketler, üniversiteler verilebilir.

Wide Area Network (WAN Topolojisi)  : Geniş alan ağı yani WAN, geniş bir alanda birden fazla cihazın iletişimi için kurulan ağdır. Yerel Ağ bağlantısına göre çok daha geniş bir alanı ve çoğunlukla çok daha fazla cihazı kapsar. Şehirleri hatta ülkeleri kapsayan bu ağ şeklinin en popüleri internettir. WAN bağlantılarını LAN bağlantılarının birleşimi gibi düşünebiliriz.

TCP/IP ve OSI Referans Katmanları

Bilgisayarların ya da ağa bağlı cihazların sürekli olarak bir iletişimde olduğunu biliyoruz. Bu iletişim gerçekleşmesi için pek çok teknoloji ve kural var. İşte bu kuralların yani protokolleri içeren günümüzde en yaygın olarak kullanılan protokol takımına TCP/IP denir.

Oldukça eski bir sistem olan TCP/IP ilk olarak OSI tabanlı sistemlere alternatif olarak geliştirilmiştir. Açılımı ise internete veri aktarımı için kullanılan 2 protokolü kapsar. Bunlar, Transmission Control Protocol (TCP) ve Internet Protocol’dur. Birçok protokolü içerisinde barındırır. Bunlara örnek olarak FTP (File Transfer Protocol), SMTP (Simple Mail Transfer) protokolleri verilebilir. TCP kısmı veri transferi kısmını belirtirken IP kısmı taşıma yolunu bulmayı belirtir.

TCP/IP’de bir cihazdan yollanan veriler katmanlara göre paketlenerek yollanır. Alıcı cihaza ulaştığında ise bu veri paketleri tek tek açılıp veri ulaştırılır. Katmanlar derken bu protokol takımı dört farklı katmandan oluşur; Application (Uygulama), Transport (Taşıma), Internet, Network Interface (Ağ arayüzü).

TCP/IP gibi OSI modeli de temelde iki bilgisayar arasındaki iletişimin nasıl olacağını tanımlamak için geliştirilmiştir. Bilgisayar ağları oluşturulurken kullanılan yazılımsal ve donanımsal çözümleri bir düzene oturtan standarttır. Ayrıca döneminde üretici bağımlılığını ortadan kaldıran ilk modeldir.

OSI modeli de çeşitli katmanlara ayrılmıştır. Bu katmanlar; Fiziksel katman, Veri Bağlantı Katmanı, Ağ katmanı, Taşıma Katmanı, Oturum Katmanı, Sunu Katmanı, Uygulama Katmanı. Her katmanın görevi bir sonraki katmana veriyi ulaştırmaktır. Gerekli iletişim de bu

şekilde sağlanır.

TCP/IP Katmanları

Uygulama (Application) Katmanı : Uygulama katmanında, veri paketini göndermek isteyen uygulama ve kullandığı dosya biçimi tespit edilerek gönderilen veri paketinin  türüne göre  farklı protokoller devreye girer (HTTP,  SMTP, FTP, Telnet, vs.) ve  programlarla Taşıma protokollerinin haberleşmesi sağlanır. Ardından görev artık Taşıma katmanındadır. Taşıma katmanıyla da iletişim portlar aracılığıyla gerçekleşir.

Taşıma (Transport) Katmanı : Taşıma katmanı aslında uçtan uca iletişim ile ilgilenen katmandır. Yani verinin nasıl gönderileceği belirlenir. Ayrıca veri güvenliği ve hata kontrolü gibi işlemler bu katmanda yapılır. TCP ve UDP protokolleri bu katmanda çalışır. Taşıma katmanı, veri paketi gönderirken İnternet katmanı ile veri alırken de Uygulama katmanı ile iletişim halindedir.

İnternet Katmanı : Bu katmanda verinin kaynaktan hedefe yönlendirilmesi sağlanır. Kaynak IP adresi bu katmanda veriye eklenir. Genel olarak bu katman ağdaki verilen paketlenmesinden, ele alınmasından ve yönlendirilmesinden sorumludur.

Ağ Arayüz (Network Interface) Katmanı : Ağ Erişim Katmanı, fiziksel ağa erişim sağlar yani gönderilen verilen son durağıdır. Verilerin fiziksel olarak 1 ve 0’lara dönüştürülerek taşınması sağlanır. Ethernet, FDDI, Token Ring, ATM, OC, HSSI ve hatta Wi-Fi, tüm ağ ara yüzlerine örnektir. Ethernet Ağ Arayüzü Katmanında kullanılan ve veri iletiminin fiziksel görünümünü sağlayan en yaygın kablolu yerel ağ teknolojisidir.

OSI Referans Katmanları

Fiziksel (Physical) Katman : OSI modelinin ilk katmanı ve aynı zamanda donanım katmanıdır. Elektrik, radyo sinyallerinden sorumludur. ATM, FDDI gibi protokoller bu katmanda çalışır.

Veri Bağlantı (Data Link) Katmanı : Veri Bağlantı katmanı, hatasız veri transferini gerçekleştirmek için Fiziksel katmanın erişim yetkilerini ve kurallarını belirler. Bu katmanda Ethernet gibi erişim yöntemleri çalışır ve veriyi kendi protokollerine uygun hale getirirler. Bu katmanın büyük bir kısmı ağ kartı içerisinde çalışır. Ağ üzerindeki diğer cihazları tanımlama, ağın hangi cihaz tarafından kullanıldığını tespit etme ve ilk katman olan fiziksel katmandan gelen verinin hata kontrolü yine bu katmanda gerçekleşir.

Ağ (Network) Katmanı : Verinin iletileceği en uygun fiziksel yolun belirlendiği katmandır. Adresleme ve adres çözümleme işlemleri bu katmanda yapılır. IP (Internet Protocol) gibi mantıksal adresleri kullanarak hedefi bulur. IP, IPv4, IPv6 gibi protokoller bu katmanda çalışır. Yani kısacası veri paketinin yönlendirilmesi ve iletilmesi bu katmanda gerçekleşir.

Taşıma (Transport) Katmanı : Alt katmanlar ve üst katmanlar arasındaki bir geçit katmanıdır. Taşıma katmanı verinin nasıl iletileceğinin belirlendiği katmandır. Taşıma katmanında verinin uçtan uca hangi protokoller kullanılarak iletileceği belirlenir. TCP ve UDP gibi protokoller bu katmanda çalışır.

Oturum (Sesion) Katmanı : Bu katman oturum ve bağlantı koordinasyonu ile ilgilenir. Uygulamalar arasındaki bağlantıların kurulması, yönetimi ve sonlandırılmasından sorumludur. Cihazlar birden fazla cihazla iletişime geçtiğinde doğru bilgisayarla olan iletişimin devamlılığını sağlar. Oturum katmanı veri güvenliğini ve veri iletiminde sorun oluşmuş ise verinin tekrar iletilmesini sağlar. NFS, Net BIOS, Sockets ve SQL gibi protokoller bu katmanda çalışır.

Sunu (Presentation) Katmanı : Sunu katmanının görevi, verinin diğer bilgisayarda anlaşılacak şekle çevrilmesidir. Uygulama katmanına veri iletirken veriler üzerinde kodlama ve dönüştürme işlemleri yapılır. Verinin şifrelenmesi, şifreli verinin çözümlenmesi, sıkıştırılması, genişletilmesi bu katmanda gerçekleşir.

Uygulama (Application) Katmanı : Uygulama katmanı kullanıcıya en yakın katmandır. Doğrudan yazılım uygulaması ile etkileşime girer. Kullanıcı tarafından çalıştırılan eposta, veritabanı ve web tarayıcı yazılımları bu katmanda yer alır.